Column: Een onbekende manier van leven
Met een van onze vaste bezoekers heb ik, als coördinator, een gesprek over zijn dagelijks leven op straat. Hij is bereid mij daar een inkijkje in te geven. Vanuit mijn luxepositie met een dak boven mijn hoofd en toch koude voeten hebben bij de eerste nachtvorst, vraag ik hoe hij zich warm houdt als hij buiten slaapt. Daar zijn manieren voor hoor ik. Een goede, warme slaapzak waar je inkruipt met sokken aan, evt. plastic handschoenen onder je gewone handschoenen, een muts op en/of een hoody aan. Slapen op een veilige plek waar niemand komt en je ook overdag je spullen kunt verstoppen. Als ik zeg dat ik het doodeng zou vinden en liever bij anderen zou liggen zegt hij dat dat nou juist gevaarlijk is (denk aan diefstal bijvoorbeeld).
Zolang je niet voor overlast zorgt word je gedoogd en je spullen met rust gelaten Maar als buitenslapers wel voor overlast zorgen worden die plekken aangepakt en opgeruimd. Hij noemt het onderscheid tussen economisch daklozen (bijvoorbeeld mannen die na een scheiding zonder woonruimte zitten) en ‘gewone daklozen’ zoals verslaafden. Hij voelt zich onmachtig dat de daklozen die overlast geven eerder geholpen worden en hij als niet-verslaafde, niet-schreeuwende daardoor vaak weer een stap lager op het lijstje belandt.
Een dag op de straat
De dag begint met vroeg wakker worden, zijn spullen wegstoppen en bij een pompstation of supermarkt een (soms gratis) kop koffie drinken. Dan op zoek naar een plek waar het warm is. In coronatijd was dat bij 50/50 (van het Leger des Heils), nu bij de Stadkamer en inloophuis de Bres. Op straat heeft hij langzamerhand veel contacten gekregen. Bij een groothandel, de ROVA, medewerkers bij pompstations en supermarkten. Ik ken deze man dan ook als altijd behulpzaam en vriendelijk. Hij heeft een groot netwerk en krijgt van daaruit van verschillende kanten maaltijden en overige hulp aangeboden.
Warme plek bij De Bres
Bij inloophuis De Bres komt hij regelmatig. Hij kan daar zijn maaltijd opwarmen in de magnetron en even rustig zitten. Het biedt hem ook de mogelijkheid kleding uit het winkeltje te zoeken, de computer te gebruiken, nieuwe mensen te leren kennen en gezelligheid te vinden. Doorgaans is het een veilige plek voor hem. Voor een buitenstaander is het vaak onbegrijpelijk waarom je op straat leeft en niet in de nachtopvang van de Herberg. Zonder op deze specifieke situatie in te willen gaan zijn daar soms duidelijke redenen voor. Bijvoorbeeld dat iemand terug zou moeten naar de regio van herkomst waar juist problemen zijn.
Leven en overleven
Hoe moeilijk deze manier van leven voor velen is, blijkt ook uit het aantal namen die onze bezoeker kan noemen die inmiddels niet meer leven en het niet meer zagen zitten. Een arm om je heen of iemand die toch even iets aardigs tegen je zegt kan zeker het verschil maken zegt hij. Ook noemt hij dat de mensen die het zelf niet breed hebben juist meer oog voor anderen hebben, begrip en hulp bieden. Hij heeft wel mensenkennis gekregen maar wantrouwen blijft onderdeel van zijn overlevingsmechanisme, net als zaken ‘weglachen’. Ik heb respect voor de wijze waarop deze man door moeilijkheden in het leven heengaat en zich staande weet te houden met een doorgaans positieve uitstraling.